"Cuộc sống thật ảm đạm", anh tâm sự. Là một y tá làm việc tại Tulsa, Becker đã tham khảo ý kiến bác sĩ, làm nhiều loại xét nghiệm máu và được đề nghị dùng thuốc chống trầm cảm. Vì không muốn sử dụng thuốc, anh làm điều mà nhiều người không tin vào chẩn đoán đã thực hiện: tìm kiếm câu trả lời trên Google.
Anh cho rằng các triệu chứng mình gặp phải là do mức testosterone thấp, một tình trạng gây mệt mỏi, tâm trạng buồn bã và giảm ham muốn tình dục.
Sau khi kiểm tra, bác sĩ cho biết nồng độ testosterone của Becker là khoảng 400 nanogram trên mỗi decilit máu (đơn vị được sử dụng để đo nồng độ nhỏ của chất lỏng). Nó nằm trong phạm vi tiêu chuẩn của nam giới, song ở mức thấp. Anh Becker bắt đầu tìm mọi cách để nâng mức testosterone của mình. Anh nâng tạ, ăn nhiều chất béo lành mạnh và ngủ đủ 8-9 tiếng mỗi đêm.
"Nó trở thành một nỗi ám ảnh", anh nói.
Trong nhiều thế kỷ, nam giới nói chung luôn bị thu hút bởi việc tăng cường sinh lực hoặc phục hồi sức sống thời trẻ. Ngày nay, nhiều người chuyển sang phương pháp tăng mức testosterone, bằng cách thay đổi lối sống, sử dụng thuốc hoặc thực phẩm chức năng nhằm đem lại sự tự tin, chống lão hóa, nâng cao hiệu suất thể chất và tinh thần.
Quá trình này bắt đầu với việc xét nghiệm, tiếp đến là liệu pháp thay thế testosterone tại các phòng khám nam khoa. Tuy nhiên, trong thời kỳ đại dịch, ngày càng có nhiều nam giới chuyển sang xét nghiệm trực tuyến.
Everlywell, một công ty xét nghiệm tại nhà báo cáo doanh thu bán kit thử testosterone tăng gấp ba lần trong năm ngoái. Hone Health, một phòng khám tối ưu hóa hormone trực tuyến thu hút 7.000 khách hàng đăng ký thành viên kể từ năm 2020. Phòng khám gửi xét nghiệm máu và điều trị hàng tháng cho những người có mức testosterone thấp.
"Việc theo đuổi một số xét nghiệm chẩn đoán và điều trị thực sự chưa bao giờ dễ dàng. Các phòng khám trực tuyến có thể tăng khả năng tiếp cận tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng, nhưng chúng cũng tiềm ẩn nguy cơ gây hại", Joshua Halpern, giáo sư trợ lý về tiết niệu tại Trường Y Feinberg thuộc Đại học Northwestern, nhận định.
Tăng mức testosterone có thể có lợi, song hormone chỉ là một trong nhiều yếu tố dẫn đến các triệu chứng như chán nản, giảm ham muốn tình dục và thiếu năng lượng.
Lợi ích và tác hại của việc tăng testosterone
Đối với nam giới giảm khả năng sinh dục, đưa mức testosterone trở lại trạng thái bình thường giúp tăng ham muốn, cải thiện tâm trạng, tăng mật độ xương, kiểm soát khối lượng cơ thể và sức mạnh cơ bắp.
Một số nam giới bị thiểu năng tuyến sinh dục cho biết sử dụng testosterone làm tăng năng lượng và khả năng tập trung, song hiệu quả không rõ rệt. Một loạt thử nghiệm lâm sàng cũng cho thấy việc điều trị bằng testosterone không cải thiện nhận thức hoặc triệu chứng mệt mỏi ở đàn ông lớn tuổi.
Dù vậy, một số người vẫn cảm thấy liệu pháp này hấp dẫn. Scot Singpiel, 51 tuổi nỗ lực xây cơ bắp từng ngày nhưng không có tác dụng. Mức testosterone của anh là khoảng 600 nanogram trên mỗi decilit, nằm trong tiêu chuẩn của người bình thường. Năm 2012, anh thử một loại kem testosterone do bác sĩ kê đơn. Tuy nhiên, sau một năm rưỡi điều trị, anh không nhận thấy sự thay đổi tích cực nào. Singpiel buộc phải uống thuốc để điều chỉnh sự mất cân bằng hormone do testosterone gây ra. Cuối cùng anh ấy đã ngừng sử dụng kem.
Đối với một số người, tác dụng phụ của liệu pháp này còn nghiêm trọng hơn. Theo thời gian, nó có thể ức chế khả năng sản xuất hormone tự nhiên của đàn ông và dẫn đến vô sinh. Vào năm 2015, FDA đã đưa ra cảnh báo testosterone có thể làm tăng nguy cơ mắc các chứng bệnh tim mạch. Trong thập kỷ qua, hàng nghìn nam giới đã đệ đơn kiện các nhà sản xuất sản phẩm testosterone, cho rằng loại thuốc này gây đau tim, đột quỵ và đông máu.
Các nghiên cứu dài hạn về tính an toàn của liệu pháp testosterone còn hạn chế. "Trong trường hợp chưa có bằng chứng rõ ràng, chúng tôi không muốn kê đơn bừa bãi", tiến sĩ Anawalt nói.
Khâu xét nghiệm đầu liệu trình điều trị cũng có nhiều vấn đề. Các phòng khám sử dụng kỹ thuật đo hormone khác nhau, dẫn đến kết quả không nhất quán. Tính đến năm 2021, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) đã chứng nhận khoảng 20 xét nghiệm. Tuy nhiên, các loại kit không đảm bảo vẫn được bán tràn lan, có thể dẫn đến quyết định điều trị không phù hợp. Nhiều xét nghiệm thậm chí lấy mẫu testosterone trong nước bọt, không phải trong máu.
Tiến sĩ Anawalt cho biết nam giới chỉ nên sử dụng các xét nghiệm đã được phê duyệt, thực hiện khi có các triệu chứng như loãng xương, giảm ham muốn tình dục hoặc rối loạn cương dương. Ông lưu ý ham muốn tình dục thấp, mệt mỏi, chán nản cũng có thể là dấu hiệu của nhiều loại bệnh lý khác, chẳng hạn vấn đề tâm thần.
Testosterone thấp là gì?
Testosterone đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe tổng thể, bất kể giới tính. Nội tiết tố này thường được kê kèm theo đơn thuốc để điều trị chứng giảm ham muốn tình dục ở phụ nữ sau mãn kinh. Nó cũng quan trọng trong quá trình chăm sóc hậu chuyển giới. Tuy nhiên, quảng cáo về lợi ích của testosterone thường nhắm đến nam giới.
Ở đàn ông, testosterone chủ yếu được sản xuất ở tinh hoàn, do vùng dưới đồi của não và tuyến yên điều hòa. Những người có nồng độ testosterone thấp trong xét nghiệm máu, có triệu chứng như chán nản, thiếu năng lượng, rối loạn cương dương hoặc giảm ham muốn tình dục thường gặp tình trạng gọi là thiểu năng tuyến sinh dục.
Shalender Bhasin, chuyên gia nội tiết, giáo sư y khoa tại Trường Y Harvard, cho biết các quốc gia và tổ chức có tiêu chuẩn khác nhau trong việc chẩn đoán tình trạng bệnh, song nhìn chung, nồng độ testosterone dưới 230-300 nanogram trên mỗi decilit máu được coi là thấp.
Tuy nhiên, Elizabeth Platz, giáo sư dịch tễ học tại Trường Y tế Công cộng Bloomberg của Đại học Johns Hopkins, cho biết nam giới có mức testosterone trên 300 vẫn có thể bị mệt mỏi, giảm ham muốn. Ngược lại, mức testosterone thấp đôi khi không gây ra triệu chứng gì.
Nam giới giảm ham muốn tình dục có thể vì nhiều lý do như testosterone thấp, chỉ số khối cơ thể cao, lối sống ít vận động. Ảnh: Freepik
Các chuyên gia chia thành nhiều luồng ý kiến về việc có nên điều trị tất cả người bị thiểu năng tuyến sinh dục bằng testosterone hay không. Tiến sĩ Bradley Anawalt, chuyên gia nội tiết sinh sản tại Đại học Washington, cho biết Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã phê duyệt các sản phẩm testosterone để điều trị người bị thiểu năng tuyến sinh dục phát sinh từ bệnh về tinh hoàn, tuyến yên hoặc vùng dưới đồi não. Tuy nhiên, tình trạng này ảnh hưởng đến khoảng 1% nam giới.
Nhiều người có mức testosterone thấp vì những lý do khác: chỉ số khối cơ thể cao, lối sống ít vận động, ảnh hưởng từ thuốc và các tình trạng như ngưng thở khi ngủ, tiểu đường, thiếu máu. Nồng độ testosterone cũng có xu hướng giảm đi khi về già. Khoảng 10% nam giới ở độ tuổi 60 được xếp vào nhóm suy sinh dục.
Thục Linh (Theo NY Times)
