Cần nghiên cứu thêm các chính sách bổ sung người có thời gian đóng BHXH 15 năm khi tới tuổi nghỉ hưu có thể đóng một lần để có mức lương hưu cao.
Chiều 16/3, Bộ LĐ-TB&XH thông tin về Dự thảo Luật BHXH sửa đổi đang được lấy ý kiến người dân. Nội dung được nhiều người quan tâm là đề xuất giảm thời gian đóng BHXH từ 20 xuống 15 năm và chính sách nghỉ BHXH một lần.
Là thành viên đại diện đơn vị xây dựng dự thảo luật, ông Nguyễn Duy Cường, Phó Vụ BHXH (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, đề xuất giảm thời gian đóng BHXH từ 20 năm xuống 15 năm được hưởng lương hưu chủ yếu nhằm hướng tới nhóm người tham gia thị trường lao động BHXH muộn, hoặc thời gian tham gia bị gián đoạn kéo dài.
Theo ông Cường, về nguyên tắc lương hưu phụ thuộc với thời gian và số tiền đóng BHXH, mức đóng thấp và thời gian đóng ít sẽ có lương hưu thấp và ngược lại mức đóng cao, thời gian tham gia BHXH dài thì lương hưu sẽ cao. Việc giảm thời gian được hưởng lương hưu trước mắt hướng tới mục tiêu thêm nhiều người có lương hưu và được tham gia bảo hiểm y tế miễn phí.
Về lo ngại đóng BHXH 15 năm lương hưu sẽ rất thấp, Phó Vụ trưởng BHXH cho rằng, với những người đóng BHXH ngắn cần nghiên cứu thêm các chính sách bổ sung để cải thiện mức hưởng. Theo đó, cần nghiên cứu người có thời gian đóng 15 năm khi tới tuổi nghỉ hưu có thể đóng 1 lần thêm vài năm để có mức lương hưu cao hơn.
Tuy nhiên ông Cường cho biết, việc cho đóng thêm như thế nào cần được nghiên cứu nhằm tránh việc người lao động chỉ đóng 15 năm, hoặc hưởng BHXH một lần sau đó đóng tiếp vẫn được nhận lương hưu. Như vậy sẽ không giảm được người nhận BHXH một lần.
Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan. Ảnh: Tống Giáp
Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Bá Hoan cho hay, giai đoạn 2016-2022 bình quân mỗi năm có khoảng 700 nghìn người hưởng BHXH một lần, số người hưởng chế độ này năm sau luôn cao hơn năm trước.
Khi rút BHXH một lần người lao động chịu rất nhiều thiệt thòi khi hết tuổi lao động, giảm cơ hội hưởng lương hưu và các quyền lợi khác đi kèm. Chính vì vậy Nghị quyết 28 của Trung ương đặt nhiệm vụ nghiên cứu có chính sách phù hợp để giảm số lượng người hưởng BHXH một lần.
“Luật BHXH sửa đổi được xây dựng theo hướng người lao động dễ tiếp cận lương hưu khi giảm thời gian đóng BHXH tối thiểu từ 20 năm xuống 15 năm. Với trường hợp tới tuổi nghỉ hưu chưa đóng BHXH đủ năm để nhận lương hưu hàng tháng có thể nhận trợ cấp hưu trí hàng tháng”, ông Hoan nói.
Ngoài ra dự thảo cũng đề xuất phương án chỉ hưởng BHXH một lần tối đa 50% thời gian đóng, phần còn lại để người lao động có thể đóng tiếp khi có việc, hoặc tới tuổi nghỉ hưu đóng một lần cho số năm còn thiếu. Mục tiêu chính vẫn là hướng tới tất cả người hết tuổi lao động có lương hưu.
Người lao động có thể thế chấp vay vốn để tiếp tục tham gia BHXH
Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan cho biết, dự luật đang đề xuất 2 phương án về chế độ hưởng BHXH một lần. Phương án 1 giữ như quy định đang áp dụng nghỉ việc và dừng đóng BHXH sau 12 tháng được hưởng BHXH một lần toàn bộ quá trình đóng.
Phương án 2, sửa đổi theo hướng nhóm đối tượng như trên chỉ được hưởng tối đa không quá 50% thời gian đóng, phần còn lại bảo lưu tới tuổi nghỉ hưu.
Giảm thời gian đóng BHXH hưởng lương hưu để đảm bảo đời sống khi về già. Ảnh minh hoạ: Lê Anh Dũng
Tuy nhiên, dự luật chưa có điều khoản liên quan tới chính sách hỗ trợ người lao động mất việc làm, dừng đóng BHXH gặp khó khăn tài chính có thể vay tín dụng thay vì hưởng BHXH một lần.
“Khảo sát thực tế cho thấy nhóm người lao động hưởng BHXH một lần có khá đông người gặp khó khăn về tài chính nên phải rút một cục. Vì vậy cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu thêm các chính sách khác, trong đó có chính sách tín dụng nhằm giảm số lượng người lao động hưởng BHXH một lần.
Theo đó người lao động có thể sử dụng tiền đã đóng BHXH (sổ BHXH) như một loại tài sản đảm bảo cho khoản vay. Trường hợp nếu người lao động không trả được có thể lấy tiền đã đóng BHXH để trả nợ”, ông Hoan nói.
Bộ LĐ-TB&XH cho biết sẽ lấy ý kiến người dân góp ý cho Dự thảo Luật BHXH sửa đổi tới hết tháng 4, sau đó sẽ tiếp thu để hoàn thiện dự thảo và gửi Bộ Tư pháp thẩm định để trình Chính phủ.
Dự kiến Chính phủ sẽ trình Quốc hội cho ý kiến dự luật này vào kỳ họp tháng 10/2023, xem xét thông qua tại kỳ họp tháng 5/2024, để có hiệu lực từ năm 2025.
Bình luận
