Liên quan đến việc các trường hợp chủ hộ KDCT tham gia BHXH bắt buộc, nhưng chưa được tính thời gian để hưởng chế độ BHXH, BHXH Việt Nam đề xuất với Ban Dân nguyện - Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Bộ LĐ-TB&XH phối hợp với BHXH Việt Nam trình Chính phủ ban hành Nghị quyết tính thời gian đã đóng BHXH bắt buộc và Bảo hiểm thất nghiệp đối với chủ hộ KDCT.
BHXH Việt Nam nói rõ, về quy định của pháp luật việc thu BHXH bắt buộc đối với hộ KDCT, giai đoạn từ năm 1995 đến 2006, thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH của Chính phủ mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc là người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn, hợp đồng theo mùa vụ hoặc một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 3 tháng đến dưới 12 tháng tại các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh (trong đó có hộ sản xuất, kinh doanh cá thể, tổ hợp tác).
Giai đoạn từ năm 2016 đến nay, thực hiện theo quy định tại Luật BHXH bổ sung thêm một số đối tượng như: Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động mùa vụ, hoặc một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 1 tháng đến dưới 3 tháng; công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam... và người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương.
Thực hiện Nghị định số 01/2003, từ năm 2003 các hộ KDCT thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc (người lao động theo HĐLĐ có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên, HĐLĐ không xác định thời hạn) lập hồ sơ tham gia BHXH bắt buộc gửi cơ quan BHXH theo quy định.
Trong đó, nhiều hộ lập danh sách cả chủ hộ, với nhận thức chủ hộ là người trực tiếp làm việc, trực tiếp thực hiện các công việc sản xuất kinh doanh của hộ KDCT như người lao động (nhiều hộ chỉ có chủ hộ làm việc).
Tạm dừng thu BHXH với các hộ kinh doanh cá thể. Ảnh minh hoạ: BHXH Việt Nam.
Quá trình thực hiện, một số chủ hộ đủ điều kiện đã được giải quyết hưởng các chế độ BHXH bao gồm cả chế độ hưu trí, BHXH một lần. Tuy nhiên còn nhiều trường hợp là chủ hộ chưa được tính thời gian đóng, chưa được giải quyết chế độ BHXH do nhận thức chưa thống nhất về hộ kinh doanh tham gia BHXH.
Để thống nhất nhận thức thực hiện chính sách BHXH đối với hộ KDCT, đảm bảo quyền lợi của người tham gia theo đúng quy định của pháp luật, BHXH Việt Nam có các văn bản chỉ đạo BHXH các địa phương dừng thu BHXH đối với chủ hộ KDCT.
Đồng thời, để giải quyết quyền lợi BHXH đối với chủ hộ KDCT đã có quá trình đóng BHXH bắt buộc với chức danh chủ hộ, đảm bảo an sinh xã hội, BHXH Việt Nam đã có văn bản báo cáo, đề xuất giải quyết gửi Bộ LĐ-TB&XH.
Ngày 25/4/2023, BHXH Việt Nam cũng đã báo cáo giải trình về đóng BHXH của hộ KDCT để báo cáo Ban Dân nguyện - Ủy ban Thường vụ Quốc hội và đề xuất giải quyết đối với chủ hộ KDCT đã đóng BHXH bắt buộc nhằm đảm bảo quyền lợi cho người tham gia, thụ hưởng chính sách.
Để đảm bảo an sinh xã hội và tình hình an ninh, chính trị tại địa phương, BHXH Việt Nam đề xuất Ban Dân nguyện - Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với chủ trương thực hiện chính sách BHXH bắt buộc đối với hộ KDCT bao gồm cả chủ hộ: Tính thời gian đã đóng BHXH để giải quyết chế độ BHXH theo quy định của pháp luật; giao Bộ LĐ-TB&XH phối hợp với BHXH Việt Nam trình Chính phủ ban hành Nghị quyết tính thời gian đã đóng BHXH bắt buộc và BHTN (nếu có) đối với chủ hộ KDCT.
